Soru-Cevap

Bu yazının amacı,13/05/2005 tarihinde resmi gazetede yayınlanan Özel Rehabilitasyon ve Eğitim Merkezleri yönetmeliği hakkında bir Sosyal Hizmet Uzmanı ve özel rehabilitasyon ve eğitim merkezinde çalışan bir meslek elemanı olarak hissettiğimiz rahatsızlığı dile getirmektir.

            Öncelikle özürlülük alanında uzun süredir çalışan bir Sosyal Hizmet Uzmanı olarak 1988 yılında yayınlanan yönetmeliğin değişmesi ve ya yenilenmesinin gerekliliğine inandığımızı belirtmek isterim.

 Ancak Avrupa Birliği’ne giriş sürecinde olduğumuz özellikle bireyin eğitim sağlık ve sosyal yönlerden tam bir refah seviyesine ulaştırılmasının amaçlandığı, reformların yapıldığı bir dönemde sosyal devlet anlayışı içerisinde sosyal risk grubu sayılan özürlülere yönelik yapılacak bir reform niteliği taşıyan düzenlemenin; anti demokratik bir anlayışla, alanda hizmet verilen özürlü bireyler ve ailelerinin, hedef risk grubu ile birebir iletişim içerisinde bulunan binlerce meslek elemanın, alanla ilgili sivil toplum örgütlerinin ve bu alana meslek elemanı yetiştiren üniversitelerin fikirleri önemsenmeden,  bir Pazar günü, oldu bittiye getirilerek  kabul edilmesi son derece üzücü ve endişe uyandırıcıdır.

             1990’ lı yıllarda filizlenmeye başlayan ve günümüzde oldukça yaygınlaşmış olan Özel Rehabilitasyon ve Eğitim Merkezlerinin gerek hizmet, gerek işleyiş ve gerekse bu merkezlere devam eden engelli bireylerin ve ailelerinin rehabilitasyonu, sosyal uyumu, zihinsel gelişimleri, topluma kabulleri, sorunları ile baş etme yolları ve daha birçok alanda, Sosyal Hizmet Mesleği ve bu mesleğin uygulayıcıları Sosyal Hizmet Uzmanları’nın emeği tartışılmaz bir gerçek olmuştur.

Tüm bilimsel çevrelerce sosyal bir sorun olarak kabul edilen özürlülük alanında, Sosyal Sorunlarla baş etme yönünde profesyonel yöntem ve bilgilerle donatılmış olan Sosyal Hizmet Uzmanları mutlak istihdam edilmelidir. Şunu da önemle belirtmek lazımdır ki ,tüm bilimsel meslek gruplarının ayrı ilkeleri mevcuttur. Özürlülük alanında hizmet veren Rehabilitasyon Ve Eğitim Merkezlerinde çalışan  meslek grupları olan Sosyal Hizmet Uzmanları , Özel Eğitim Öğretmenleri,  Psikologlar, Fizyoterapistler ve Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Öğretmenleri’nin her birinin ayrı mesleki ilkelerinin bulunmasıyla birlikte bu alanda bahsi geçen meslek grupları tek tek değil ekip halinde nitelikli ve amaca uygun çalışmalar ortaya koymaktadırlar. Ancak 13 Mart 2005 tarihinde yayınlanan yeni yönetmelikte bu multi disipliner sistem göz adrı edilerek engelli bireylerin rehabilitasyonu ve eğitimi işi sadece ve sadece iki farklı meslek grubunun işi gibi yansıtılmıştır. Bu anlayış hiçbir bilimsel etikle bağdaşamaz!

13 Mart 2005 te yayınlanan yönetmeliğin 34. maddesinde merkezlerde çalıştırılması zorunlu meslek elemanları arasında Sosyal Hizmet Uzmanlarının bulunmayışının nedeni ve dayanağı anlaşılmaz bir durum olarak karşımıza çıkmıştır.   

Yeni yönetmelikle  engelli bireylere hizmet veren özel merkezlerde tam zamanlı en az iki meslek elemanın bulundurulması 34. maddede belirtilmiştir. Ancak bir önceki yönetmelikte ve buna ek olarak çıkarılan genelgede, engelli bireylere daha nitelikli hizmet anlayışı dayanağı ile aynı merkezlerde dört farklı meslek elemanı  ayrıca bir sorumlu müdür bulundurulması zorunlu kılınmıştır. Acaba yeni yönetmelik ile daha önce belirlenen nitelikli hizmet anlayışından ödün mü verilmiştir?

Yine 34. maddede bir önceki yönetmelikten farklı olarak hizmet verilen özür gruplarının sınıflandırılmasında ve hizmeti verecek merkezlerin alanlarında nicelik ve nitelik yönünden artış olmuştur. Bu olumlu bir gelişmedir. Ancak, aynı bilimsel gelişmelerin doğrultusunda verilecek hizmetin kalitesini ve etkinliğini belirleyecek olan meslek çeşitliliği konusunda azalma olması yapılan reformun amaca uygunluğu konusunda olumsuz bir durum ortaya çıkartmıştır. Bu durumun da daha sonra yapılacak palyatif tedbirlerle (Üç ay içerisinde çıkarılacak yönerge) aşılması oldukça zor olacaktır.

Sonuç olarak; tüm bu çerçeve içerisinde düşünüldüğünde:

Özürlülük alanında birçok tez hazırlayan, bu alandaki hizmetlerin en nitelikli ve etkin halde sunulması amacıyla birçok bilimsel  çalışmaya imza atan, gerek yurt içinde, gerek yurt dışında birçok girişimde bulunarak her türlü sosyal sorun için kalite politikası yürüten çok değerli akademisyenlerin emekleri ile toplumumuza kazandırılan meslektaşlarımın, yönetmeliğe konu olan merkezlerdeki istihdamına yönelik kazanılmış olan haklarının ellerinden alındığı  ortadadır.

                                                                       SOSYAL HİZMET UZMANLARI

                                                                       SİNANAKTAŞ - İ.KÜRŞAT ERGÜT