Soru-Cevap

BAKIMA MUHTAÇ ÖZÜRLÜ BİREYLERİN TESBİTİ VE BAKIM HİZMETİ ESASLARININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK TASLAĞI

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç özürlü bireylerin tespitine, değerlendirilmesine, bakımı hizmetine ve bakım ücretine ilişkin esasları belirlemektir.

Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, bakıma muhtaç özürlü bireyleri ve bu bireylere verilecek bakım hizmetlerini kapsar.

Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun ek 7’inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. 

Tanımlar ve Kısaltmalar
Madde 4- Bu yönetmelikte geçen;

a)    Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü’nü,

b)    İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler müdürlüklerini,

c)    İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,

d)    Özürlü: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiyi,

e)    Bakıma Muhtaç Özürlü: Özürlülük sınıflandırmasına göre resmi sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeni ile hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi,

f)     Bakım: Durumları gereği toplum içerisinde bağımsız yaşama becerilerini kazanamayan veya kaybeden, rehabilitasyondan yararlandığı halde özel ilgi destek ve korunmaya gereksinim duyan bireylere verilen hizmetleri,

g)    Bireysel Bakım Planı: Özürlünün bakımına ilişkin tıbbi, fiziksel, psikolojik, sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunlar, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda bakıma ihtiyacın olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,

h)    Bakıcı Personel: Özürlü bireylere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığı onaylı sertifikası olan ve bağlı olduğu bakım merkezinin koordinasyonunda bakıma muhtaç özürlü bireye bakım hizmeti sunan kişiyi,

i)      Bakım Heyeti: Müracaatı yapılan bakıma muhtaç özürlünün ikametgahında, bakım hizmetine yönelik gözlemler yapmak ve bakım raporu hazırlamak ile görevli kurulu,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Bakıma Muhtaç Özürlü Bireylerin Bildirimi ve Değerlendirilmesi

Bakıma muhtaç özürlü bireylerin bildirimi
Madde 5- Bakıma muhtaç özürlü bireylerin İl/ilçe müdürlüklerine bildirilmesinde; mahalli mülki amirler, sağlık kuruluşları, köy muhtarları ile genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları görevlidirler.

Diğer kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar ile özürlü bireylerin kendileri, aileleri ve yakınları da bildirimde bulunabilirler.

Özürlü bireyin bildirimini müteakiben özürlü birey ve talep edilen hizmetler hakkında bildirimde bulunan ile İl/ilçe müdürlüklerinde ön görüşme yapılır. Bildirimin olumlu değerlendirilmesi halinde 6’ncı maddede belirtilen belgeler özürlüden veya yasal temsilcisinden istenir. 

Bakıma muhtaç özürlünün başvurusunda istenecek belgeler
Madde 6- Bakıma muhtaç özürlünün başvurusunda son üç ayda alınmış olmak üzere aşağıdaki belgeler istenir.

a)    Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

b)    İkametgah Belgesi,

c)    Sağlık Bakanlığının belirlediği özürlülere sağlık kurulu raporu vermeye yetkili olan hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu,

d)    Kendisinin veya ailesinin sosyal güvenlik kurumuna tabi olup-olmadığına ve gelir durumuna ilişkin belgeler,

e)    İki adet vesikalık fotoğraf,

f)      Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,

g)    Özürlünün vasisi varsa vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı,

h)    Anne babanın boşanmış olması halinde, boşanmaya ilişkin mahkeme  kararı belgeleri istenir.

Bakıma muhtaç özürlü bireylerin incelenmesi
Madde 7- Bakıma muhtaç özürlü bireylerin incelenmesi il/ilçe müdürlüklerinin sorumluluğundadır.

İl/ilçe müdürlüğüne bildirimi yapılan ve 6’ncı maddede belirtilen belgeleri tamamlanan özürlü birey ve ailesi hakkında, sosyal inceleme raporu düzenlenir. Sosyal inceleme raporunda özürlünün bakım ihtiyacı olduğunun öngörülmesi halinde, dosya bakım ihtiyacının değerlendirilmesi için Bakım Heyetine gönderilir. Bakım Heyeti bakıma muhtaç özürlü bireyi ikametgahında ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar.

Bakım heyetinin oluşturulması ve çalışma esasları
Madde 8- Bakım heyetinin oluşturulması ve çalışma esasları aşağıda belirtilmiştir.

a)    Bakım heyeti il müdürlüğünün görevlendirmesi yöntemiyle Doktor, Fizyoterapist, Psikolog, Sosyal Çalışmacı ve Hemşire mesleki unvanına sahip kişilerden oluşturulur. Ancak ilde yeterli personel bulunamaması halinde  belirtilen mesleki unvanlardan en az üçünün bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Üç personelin de il müdürlüğünce bulunamaması halinde ilde bulunan diğer resmi kurum ve kuruluşlarda görevli belirtilen mesleki unvana sahip kişilerin Valilik Makamının onayı ile görevlendirilmesi yöntemi  ile Bakım Heyeti oluşturulur.

b)    Bakım heyeti bakıma muhtaç özürlü bireyin psiko-sosyal ve sağlık durumunu dikkate alarak bakım ihtiyacını ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğini belirleyerek bakım raporunu hazırlar.

c)    Bakım raporunun hazırlanmasında özürlü bireyin ve ailesinin görüş ve talepleri dikkate alınır.

d)    Bakım raporunda 11’inci maddede belirtilen bakım güvence türlerinden uygun görülenin teklifi yapılır. Ayrıca bakıma muhtaç özürlü bireye yönelik bakım hizmetinin yatılı veya gündüzlü hizmet modellerinden hangisinin kullanılarak verileceği belirlenir.

e)    Bakım raporunun içeriği genelge ile düzenlenir.

f)      Bakım heyeti bakıma muhtaç özürlü bireylere verilen bakım hizmetlerini takip eder, bakım merkezlerine ve kişilere rehberlik eder, il müdürlüğünün görevlendirmesi halinde denetim hizmetlerini yürütür.

g)    Bakım heyeti bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlü bireyin ailesi tarafından verilmesi halinde, bakım hizmetini verecek kişiye, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında rehberlik eder ve bakım hizmetinin bakım raporu doğrultusunda verilip verilmediğinin denetimini yapar.   

Başvurusu kabul edilen ve dosyası tamamlanan bakıma muhtaç özürlüler için yapılacak işlemler
Madde 9- Başvurusu kabul edilen ve dosyası tamamlanan bakıma muhtaç özürlüler için aşağıdaki işlemler yapılır:

a)    Sosyal inceleme raporu, bakım raporu ve madde 6’da belirtilen belgeleri içeren dosya oluşturulur,

b)    Dosyadaki rapor ve bilgiler doğrultusunda Bakım Heyeti tarafından önerilen hizmet modeli teklifi il müdürlüğünce onaylanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bakım Hizmetleri

Bakım hizmetlerinin kapsamı
Madde 10- Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini, temel sağlık hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.

Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alarak sunulur. Buna göre bakım hizmetleri;

a)    Kişisel bakım hizmetleri: Bakıma muhtaç özürlünün temel öz bakım ihtiyaçlarının karşılanması ve bakıma muhtaç özürlünün öz bakım ihtiyaçlarını bağımsız bir şekilde yapabilmesine  yönelik hizmetleri,

b)    Temel sağlık hizmetleri: Bakım hizmetlerinin sunumu sürecinde, özürlülük durumunun beraberinde getirdiği bir çok sağlık sorununa yönelik koruyucu, önleyici ve acil müdahale sağlık hizmetlerinin sunumuna yönelik hizmetleri,

c)     Psiko-sosyal destek hizmetleri: Bakıma muhtaç özürlünün; terk edilme, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılması, depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesi için kişisel ve grup çalışması gibi mesleki çalışmaların yapılmasına ve sosyal, kültürel, sportif, sanatsal etkinlikler gerçekleştirilmesine yönelik hizmetleri,

kapsar.

Bakım hizmetlerinin uygulanması
Madde 10- Bakım hizmetlerinin uygulanması aşağıdaki esaslara göre yapılır:

a)    Bakım hizmetleri il müdürlüğünün sorumluluğundadır,

b)    Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç özürlünün veya ailesinin tercihine göre Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde; Genel Müdürlüğün izni ile açılan diğer resmi kurum veya kuruluşlara ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait özel bakım merkezlerinde; bakıma muhtaç özürlü bireyin ailesi veya ailesinin tercih edeceği bakıcı personel tarafından özürlü bireyin ikametgahında verilir.

c)    Bakım hizmetini verecek olan bakım merkezleri tarafından Bakım Heyeti tarafından hazırlanan bakım raporu doğrultusunda bakıma muhtaç özürlünün bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım  planı hazırlanır.

d)    Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama  esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.

Bakım güvence türleri ve bakım ödenekleri
Madde 11- Bakım güvence türleri ve bakım ödenekleri aşağıda belirtildiği şekildedir. Buna göre;

a)    Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlü bireyin veya ailesinin talep etmesi ve kapasitenin uygun olması halinde, bakım hizmetleri Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinden alınabilir. Bu durumda sosyal güvencesi olmayan ve sosyo-ekonomik yoksunluk içinde olan özürlü bireylere sunulan hizmetlerden ücret alınmaz. Ancak özürlü bireyin veya ailesinin ekonomik durumu ücret ödeyebilecek kadar yeterli ise sosyal hizmetlere katkı sağlanması amacıyla taahhüt edilen miktarda ücret Genel Müdürlük tarafından tahsil edilir.

b)    Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmi kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlü bireyin veya ailesinin talep etmesi ve merkezin kabul etmesi halinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmi kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda merkezin bağlı olduğu kurum ve kuruluşun belirlediği ücret uygulamasına göre ücret alınır veya alınmaz.

c)    Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç özürlü bireyin veya ailesinin talep etmesi ve özel bakım merkezinin kabul etmesi halinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda sosyal güvencesi olmayan ve sosyo-ekonomik yoksunluk içinde olan özürlü bireylere sunulan bakım hizmeti karşılığında Genel Müdürlüğün her yılın ilk dört ayı içinde belirlediği esas ve miktarda ücret özel bakım merkezine Genel Müdürlük tarafından ödenir. Ancak özürlü bireyin veya ailesinin sosyal güvencesinin olması halinde özel bakım merkezinin belirlediği ücreti özürlü birey veya ailesi öder.

d)    Bakım hizmetlerinin özürlü bireyin ailesi veya bakıcı personel tarafından ikametgahında verilmesi: Bakıma muhtaç özürlü bireyin veya ailesinin talep etmesi halinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün denetim ve rehberliğinde özürlü bireyin ailesi veya bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç özürlü bireyin ikametgahında verilebilir. Bu durumda sosyal güvencesi olmayan ve sosyo-ekonomik yoksunluk içinde olan bakıma muhtaç özürlü bireylere sunulan bakım hizmeti karşılığında Genel Müdürlüğün her yılın ilk dört ayı içinde belirlediği esas ve miktarda ücret bakım hizmetini veren kişiye veya kuruluşa Genel Müdürlük tarafından ödenir. Ancak özürlü bireyin veya ailesinin sosyal güvencesinin olması halinde bakıcı personelin ücretini özürlü birey veya ailesi öder.

DÖRDÜNCÜ KISIM
Yürürlük ve Yürütme

Yürürlük
Madde 12-Maliye Bakanlığının ve Sayıştay Başkanlığının görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 13- Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür.

SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖZÜRLÜLERE YÖNELİK RESMİ KURUMLAR ve KURULUŞLAR BAKIM MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI

BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, resmi kurum ve kuruluşları bünyesinde açılacak özürlülere yönelik bakım merkezlerinin açılış, çalışma, fiziki şartlar, personel şartları, teftiş ve denetim işlem ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik Genel Müdürlüğün dışındaki diğer resmi kurum ve kuruluşları bünyesinde açılacak olan özürlülere yönelik bakım merkezlerini kapsar.

Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 9 (g), 34, 35, ve ek 7’inci maddeleri hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

a) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü,

b) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,

c) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,

d) Özürlü: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiyi,

e) Bakıma Muhtaç Özürlü: Özürlülük sınıflandırmasına göre resmî sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi,

f) Bakım Hizmeti: Durumları gereği toplum içinde bağımsız yaşama becerilerini kazanamayan veya rehabilitasyondan yararlandığı halde özel ilgi, destek ve korunmaya gereksinim duyan bireylere verilen hizmetleri,

g) Bireysel Bakım Planı: Özürlünün bakımına ilişkin tıbbi, fiziksel, psikolojik, sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunlar, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda bakıma ihtiyacın olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,

h) Merkez: Durumları gereği toplum içinde bağımsız yaşama becerilerini kazanamayan, özel ilgi ve desteğe gereksinim duyan bakıma muhtaç özürlülerin bakımı için yatılı ve gündüzlü hizmet veren, resmi kurum ve kuruluşlar tarafından açılan ve sosyal hizmet kuruluşu statüsünde olan, bakım merkezlerini,

i) Mesleki Personel: Lisans eğitimi ile aldığı mesleki unvanına uygun olarak Merkezde görevlendirilen ve tabip, sosyal hizmet uzmanı veya sosyal çalışmacı, psikolog ve fizyoterapist unvanına sahip personeli,

j) Meslek elemanı: Lisans eğitimi ile aldığı mesleki unvanına uygun olarak il müdürlüğünde veya Genel Müdürlüğe bağlı resmi sosyal hizmet kuruluşlarında görevli olan ve merkezlerin işlemleri için görevlendirilen sosyal çalışmacı, psikolog, fizyoterapist, doktor gibi personeli,

ifade eder.

İKİNCİ KISIM
Merkez Açma, Hizmete Başlama, Personel Hareketleri, Nakil ve Kapatma

Merkeze isim verme
Madde 5- Merkezler, resmi ve diğer özel bakım merkezlerinde kullanılan ad ve unvanlar ile yabancı dildeki kelime ve deyimleri kullanamazlar. Merkez isminde hizmet verilecek özür gurubu belirtilmez.

Merkez açmak için dosyaların tamamlanma süresi
Madde 6- Resmi kurum ve kuruluşlar 7’inci maddede belirtilen resmi yazının yazıldığı tarihi müteakiben üç ay içinde dosyalarını tamamlayarak il müdürlüğüne teslim eder. Bu süre içinde dosyalarını teslim etmeyen kurucuların başvurusu iptal edilir.

Merkez açmak için başvurunun yapılması ve değerlendirilmesi
Madde 7- Merkez açmak isteyen resmi kurum ve kuruluşlar, hizmete açılmak istenen merkezin ismini, bakım hizmeti verilecek özür grubunu veya gruplarını ve hizmet verilecek binanın adresini belirten dilekçe ile bu Yönetmeliğin 8’inci maddesindeki belgelerle birlikte il müdürlüğüne başvururlar.

İl müdürlüğünce görevlendirilecek en az iki meslek elemanı 30 iş günü içinde merkez binasının fiziki özelliklerini adrese giderek ve belgeleri ise dosya üzerinden inceler. Merkez binasının ve merkezi açacak resmi kurum ve kuruluşun ve sorumlu müdürün uygun görülmesi halinde tutanak hazırlanır. Tutanağın bir nüshası merkezin açılışına ilişkin diğer işlemlerin başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmi yazı ekinde Resmi kurum ve kuruluşun yetkilisine verilir.

Sorumlu müdürden istenecek belgeler
Madde 8- Merkezde Sorumlu Müdür olacak kişiden aşağıdaki belgeler istenir:

a) Nüfus cüzdanı örneği,

b) İkametgah belgesi,

c) Adli sicil kaydı,

d) Sağlık kurulu raporu,

e) Verem savaş dispanserlerinden alınacak bulaşıcı hastalığı olmadığına dair belge,

f) Sosyal hizmet uzmanı veya sosyal çalışmacı, psikolog, tabip/doktor ve fizyoterapist mesleki unvanlardan birine sahip olduğuna dair öğrenim belgesi, 

g) Daha önce bu alanda çalıştığını gösterir veya çalışmadığına dair yazılı beyanı içeren belge,

h) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı değilse iş sözleşmesi

Sorumlu müdür olacak kişilerde aranan genel şartlar
Madde 9- Sorumlu müdür olacak kişilerde aşağıdaki şartlar aranır:

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı olarak çalışmıyorsa;

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.

b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak.

c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, ağır hapis veya altı aydan fazla veya affa uğramış yada tecil edilmiş olsalar bile, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlardan dolayı hükümlü bulunmamak.

Merkezde çalıştırılacak diğer personel için istenecek belgeler
Madde 10- Merkezde çalıştırılacak personel için aşağıdaki belgeler istenir:

a) Personelin çalışma talebine ve yapmak istediği işe ilişkin dilekçe,

b) Nüfus cüzdanı örneği,

c) İkametgah belgesi,

d) Öğrenim durumunu gösterir belge,

e) Adli sicil kaydı,

f) Sağlık kurulu raporu,

g) Verem savaş dispanserlerinden alınacak bulaşıcı hastalığı olmadığına dair belge,

h) Daha önce bu alanda çalıştığını gösterir veya çalışmadığına dair yazılı beyanı içeren belge,

i) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı değilse iş sözleşmesi

Merkez hizmet binası için istenecek belgeler
Madde 11 - Merkezin açılacağı binaya ait aşağıdaki belgeler istenir:

a) Binanın resmi kurum ve kuruluşa ait olduğunu gösterir belge veya kira kontratı örneği,

b) Binanın belediye imar müdürlüğünden alınacak tasdikli yapı kullanma izin belgesi örneği ve binanın bütün bölümlerini gösterir tasdikli planı,

c) Merkezin yerleşimini ve hizmet bölümlerini gösterir kroki,

d) Tefrişten sonra merkezin hizmet bölümlerini, kullanım alanlarını, dış cephesini ve tabelasını gösteren fotoğraflar veya video CD/DVD/fotoğraf CD rom,

e) Yangın güvenliği yönünden itfaiye müdürlüğünden alınacak rapor,

f) Binanın trafik emniyetine uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair il emniyet trafik şube müdürlüğünden alınacak rapor,

g) Binanın asayiş yönünden uygun bir yerleşim alanında olduğuna dair il emniyet müdürlüğünden alınacak rapor,

Açılış izni için yapılacak işlemler
Madde 12 - Açılış izni için aşağıda belirtilen işlemler yapılır:

a) Açılış izni için gerekli olan ve bu Yönetmeliğin 9 ,10 ve11’ inci maddelerinde belirtilen belgeler iki dosya halinde hazırlanarak, incelenmek üzere resmi kurum veya kuruluş yetkilisi tarafından il müdürlüğüne teslim edilir. İl müdürlüğünce görevlendirilen en az iki meslek elemanı tarafından otuz iş günü içinde dosya ve merkezin fiziksel ve tefriş koşulları yerinde incelenerek uygun görülmesi halinde merkez açılış izin raporu düzenlenir,

b) İki dosya olarak düzenlenen tüm belgelerin belirlenen esaslara uygun olması halinde, merkezin hizmete açılması il müdürlüğünün teklifi ve valilik onayı ile gerçekleşir. İl müdürlüğü tarafından Açılış İzin Belgesi ve Sorumlu Müdür Belgesi düzenlenir,

c) İl müdürlüğünce onaylanan dosyanın aslı il müdürlüğünde kalır. Diğer sureti imza karşılığı resmi kurum veya kuruluş yetkilisine verilir. Açılış izin belgesinin ve sorumlu müdür belgesinin bir nüshası bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir,

d) Açılış izin belgesi ve sorumlu müdür belgesi merkezin görülebilecek bir yerine asılır,

e) Açılış izin belgesi verilen her merkezin işveren ve iş yerinin ismi ve yaptığı işin niteliği il müdürlüğü tarafından bir ay içinde çalışma müdürlüğüne ve defterdarlığa bildirilir.

Merkezin hizmete başlaması
Madde 13- Açılış izin belgesi düzenlenen ve zorunlu personelini tamamlayan merkez hizmete başlar.

Zorunlu personelin tamamlanması için 657 sayılı devlet memurları kanununa göre atanması veya personel ile iş sözleşmesinin yapılmış olması yeterlidir. Sözleşmeli çalışacak personelin iş sözleşmesinde personelin işe başlama tarihi olarak merkezin fiilen hizmete başladığı tarih öngörülebilir. 

Merkeze kabul edilecek özürlüler
Madde 14- Merkeze, açılış izin belgesinde belirtilen özür grubu/grupları kabul edilir.

Çalıştırılacak personel için yapılacak işlemler
Madde 15- Merkezde çalıştırılacak personel için aşağıda belirtilen işlemler yapılır:

a) Merkezde çalıştırılacak personel için istenilen belgeler biri asıl olmak üzere iki nüsha halinde düzenlenerek il müdürlüğüne teslim edilir,

b) İl müdürlüğü onbeş gün içinde personelin belgelerini üçüncü kısımda belirtilen şartlara uygunluğu açısından değerlendirir ve uygunsa çalışma onayı verir,

c) Personelin belgeleri ve çalışma onayının bir nüshası il müdürlüğü tarafından merkezin dosyasında saklanır, ikinci nüshası merkeze gönderilir,

d) Çalışma onayı verilen personel için merkez fotoğraflı kimlik kartı düzenler. Kimlik kartında personelin ismi, görevi, göreve başlayış tarihi ve nüfus bilgileri yer alır. Kimlik kartı il müdürü tarafından imzalanır ve mühürlenir,

e) İl müdürlüğünce çalışma onayı verilmeyen personel merkezde çalışamaz,

f) Merkezde çalışacak olan personel ;657 sayılı Devlet Memurları Kanuna göre veya İş Kanunu hükümlerince yapılacak iş akdine göre çalışır.

Görevden ayrılan personelin bildirimi
Madde 16- Merkezden ayrılan veya görevine son verilen personel en geç bir ay içinde il müdürlüğüne bildirilir.

Sorumlu müdürün izine ayrılması
Madde 17- Sorumlu müdürün çeşitli nedenlerle izine ayrılması halinde merkezde çalışan bir mesleki personel vekil bırakılır, sorumlu müdür izine ayrılmadan önce kullanılacak izin süresi ve sorumlu müdürlüğe vekalet edecek mesleki personel il müdürlüğüne bildirilir.

Sorumlu müdür değişikliği
Madde 18- Sorumlu müdürün görevinden ayrılması veya görevine son verilmesi halinde; durum en geç yedi gün içinde il müdürlüğüne bildirilir. Sorumlu müdürün ayrılmasını müteakiben otuz gün içinde Merkez için yeni sorumlu müdür belirlenir ve belgeleri il müdürlüğüne teslim edilir.

Sorumlu müdür şartlarını taşıyan kişi bulunamaması halinde Merkeze 30 gün daha ilave süre verilir. İlave süreye rağmen sorumlu müdür bulamayan merkezin hizmetleri durdurulur. 30 günlük ek süre bir yıl içinde ancak bir kez verilir.

Nakil işlemleri
Madde 19- Merkezin yeni bir binaya taşınmayı istemesi halinde:

a) Merkezin yeni binasının adresini bildiren bir dilekçe ile il müdürlüğüne başvurulur,

b) İl müdürlüğünün görevlendirdiği iki meslek elemanı otuz iş günü içinde merkez binasının fiziki özelliklerini adrese giderek inceler. Merkez binasının uygun görülmesi halinde tutanak düzenlenir. Tutanağın bir nüshası merkezin nakline ilişkin diğer işlemlerin başlatılması ve dosyanın tamamlanması için resmi yazı ekinde resmi kurum ve kuruluş yetkilisine verilir. Ayrıca merkezin yeni adresinde de geçici faaliyet gösterebilmesi için Geçici Çalışma İzin Belgesi düzenlenerek kurucuya resmi yazı ekinde verilir,

c) Geçici Çalışma İzin Belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren iki ay içinde11’inci maddede belirtilen belgeler tamamlanarak iki dosya halinde, incelenmek üzere resmi kurum veya kuruluş yetkilisi tarafından il müdürlüğüne teslim edilir,

d) Tüm belgelerin belirlenen esaslara uygun olması halinde, Merkezin yeni adresine nakline ilişkin olarak il müdürlüğünün teklifi ile Valilik onayı alınır. İl müdürlüğü tarafından yeniden Açılış İzin Belgesi düzenlenir,

e) Tüm belgelerin, il müdürlüğünce onaylanan iki dosyadan aslı il müdürlüğünde kalır. Dosyanın diğer nüshası ve açılış izin belgesi imza karşılığı resim kurum ve kuruluş yetkilisine verilir. Nakil onayı ve açılış izin belgesinin tasdikli örneği bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

Şube açma işlemleri
Madde 20- Şube açılış izni için yeni merkez açılışındaki gibi işlem yapılır. Her şube için ayrı sorumlu müdür ve personel istihdamı zorunludur.

Ek birim açma işlemleri
Madde 21– Mevcut merkez binası ile bağlantılı olan yeni yerlerin merkez binasına ilave edilmesinin istenmesi halinde nakil işlemlerinde olduğu gibi müracaat edilir ve işlemler gerçekleştirilir.

Merkezin resmi kurum veya kuruluş tarafından kapatılması
Madde 22- Merkezin resmi kurum veya kuruluş tarafından kapatılması durumunda:

a) Resmi kurum veya kuruluş, en az bir ay önceden il müdürlüğüne, personele, özürlüye ve ailesine yazılı olarak merkezi kapatma isteğinde olduğunu ve Merkezi kapatacağı tarihi bildirir,

b) Merkeze ait açılış izin belgesini il müdürlüğüne teslim eder,

c) İl müdürlüğü merkezin usulüne uygun olarak kapandığını ve kapatılma tarihini Genel Müdürlüğe bildirir.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Merkez Personelinin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Hizmet içi eğitim
Madde 23- Merkez, istihdam ettiği personele göreve başladığı tarihten itibaren ilk üç ay içinde bir kez ve göreve başladıktan sonra da yılda en az bir kez olmak üzere her defasında en az kırk beşer saatlik kuramsal ve uygulamalı hizmet içi eğitim verir.

Merkezde çalıştırılacak personel
Madde 24- Merkezde, aşağıda belirtilmiş personel çalıştırılır.

a) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde; Sorumlu müdür, mesleki personel, hemşire, büro memuru, bakıcı, hizmetli, yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel.

b) Yatılı hizmet verilen merkezlerde; Sorumlu müdür, mesleki personel, hemşire, büro memuru, bakıcı, güvenlik görevlisi, hizmetli, yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı ve merkezin ihtiyaç duyduğu diğer personel.

Zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı
Madde 25-Merkezde zorunlu çalıştırılması gereken personel sayısı aşağıda belirtilmiştir. Buna göre;

a) Gündüzlü hizmet veren merkezde; zorunlu çalıştırılması gereken personel olarak; Merkezde bakılan özürlü sayısı elliye kadar olması halinde; sorumlu müdür ve sorumlu müdürün mesleği haricindeki bir mesleki personel tam zamanlı, diğer farklı iki mesleki personel ise kısmı zamanlı olarak çalıştırılır. Bu şekilde sorumlu müdürün mesleği de dahil olmak üzere dört farklı mesleki personel istihdam edilir. Kısmı zamanlı çalışacak her bir mesleki personelin özürlülerin ihtiyaçları da dikkate alınarak aylık en az elli saat çalışması gerekir. Merkezde bakılan özürlü sayısının elliyi geçmesi halinde; sorumlu müdür ve sorumlu müdürün mesleği de dahil olmak üzere farklı dört mesleki personelin tam zamanlı çalıştırılması zorunludur. Ayrıca her yirmi beş özürlüye; bir hemşire veya sağlık memuru, her sekiz özürlüye; bir bakıcı ve bir hizmetli olmak üzere personel çalıştırılır. Yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı çalıştırılır.

b) Yatılı hizmet veren merkezde; zorunlu çalıştırılması gereken personel olarak; Merkezde bakılan özürlü sayısı elliye kadar olması halinde; sorumlu müdür ve sorumlu müdürün mesleği haricindeki bir mesleki personel tam zamanlı, diğer farklı iki mesleki personel ise kısmı zamanlı olarak çalıştırılır. Bu şekilde sorumlu müdürün mesleği de dahil olmak üzere dört farklı mesleki personel istihdam edilir.Kısmı zamanlı çalışacak her bir mesleki personelin özürlülerin ihtiyaçları da dikkate alınarak aylık en az elli saat çalışması gerekir. Merkezde bakılan özürlü sayısının elliyi geçmesi halinde; sorumlu müdür ve sorumlu müdürün mesleği de dahil olmak üzere farklı dört mesleki personelin tam zamanlı çalıştırılması zorunludur. Ayrıca her yirmi beş özürlüye; bir hemşire veya sağlık memuru ve bir hizmetli, her sekiz özürlüye; beş bakıcı olmak üzere personel çalıştırılır. Yemek kuruluşta yapılıyorsa aşçı çalıştırılır. Merkezde gece ve tatil günlerinde de hizmet verileceğinden mesleki personel, hemşire ve sağlık memuru arasından olabilecek nöbet sorumlusu, bakıcı ve güvenlik görevlisi günlük sekiz saat çalışma süresine göre vardiyalı olarak çalışır. Gerekli görülürse geceleri iki vardiya birleştirilebilir. Mesleki personelin nöbet sorumlusu olarak da görev yapması halinde mesai saatleri içinde merkezde en az bir mesleki personelin bulunması zorunludur.

Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları
Madde 26- Merkezde çalışacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.

a) Sorumlu müdür:

Merkezin idari, mali, hukuki, mesleki ve diğer tüm işlerini hizmetin amacına ve mevzuata uygun olarak yürütülmesinden resmi kurum veya kuruluşu adına birinci derecede sorumludur. Sorumlu müdür, il müdürlüğü ve diğer kurum ve kuruluşlara karşı merkezi temsil eder. Mesleği ile ilgili programların uygulanmasında görev alır. Diğer meslek elemanları idari anlamda sorumlu müdüre bağlı olarak çalışmalarını sürdürür. Bir kişi birden fazla merkezin sorumlu müdürü olamaz ve çalışma saatleri içinde başka bir işte çalışamaz.

b) Tabip:

1) Merkezin sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak,

2) Merkeze kabulü yapılan ve yapılacak olan özürlünün tıbbi teşhis ve değerlendirmesini yapmak,

3)  Özürlü bireylere ve personel ile personelin bakmakla yükümlü bulundukları kişilere uzmanlık dallarında sağlık hizmeti vermek ve kontrollerini yapmak, sevk etmek, sonucun kaydedilmesini sağlamak,

4) Merkezdeki özürlü bireyleri periyodik olarak sağlık taramasından geçirmek ve rehabilitasyon programını etkileyen sağlık problemleri olması halinde ilgililere gerekli bilgiyi vermek ve önerilerde bulunmak,

5) Personelin hizmet içi eğitimlerine yönelik programların hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak.

c) Fizyoterapist:

1)   Uzman tabip tarafından konulan tanıya göre fizik tedavi ve rehabilitasyona ihtiyaç duyan özürlüyü değerlendirmek buna göre tedavi programını oluşturmak,

2) Çeşitli fizyoterapi teknik ve yöntemlerini kullanarak özürlü bireylerin mevcut fizik güçlerini geliştirmek, günlük aktivitelerini bağımsız yapabilmelerine yardımcı olmak,

3) Fizik tedavi ve rehabilitasyona alınan özürlüdeki gelişimleri takip ederek kaydetmek,

4) Personelin hizmet içi eğitimlerine yönelik programların hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak.

d) Hemşire/sağlık memuru

1) Özürlü bireylerle ilgili gerekli bilgileri alarak tabiplerce yapılacak muayene ve tedaviye hazırlamak,

2) Tabibin muayene, tedavi, değerlendirme ve kontrolün yapılmasında tabip ve fizyoterapiste yardımcı olmak,

3) Tabibin verdiği direktifler doğrultusunda özürlü bireylere verilen ilaçların kullanılmasını sağlamak, enjeksiyon ve pansumanlarını yapmak, bunları tedavi takip defterine miktar ve zaman belirterek kaydetmek,

4) Acil vakalarda mesleğin gerektirdiği ilk yardımı yaparak, sorumlu müdür veya tabibe durumu bildirmek,

5) Sorumlu olduğu bölümde yemek dağıtımını ve özürlü bireylerin yemek yemelerini gözetlemek, kendisi yemek yiyemeyecek durumda olanlara yardımcı olmak,

6) Özürlü bireylerin banyolarının yapılıp yapılmadığını kontrol etmek, gerektiğinde banyolarına yardımcı olmak,

7) Merkezin bütün bölümlerinin temizliğinden, bakımından ve düzeninden sorumlu olmak, görülen noksanlıkları idareye bildirmek ve giderilmesini sağlamak.

e) Sosyal hizmet uzmanı/sosyal çalışmacı: 

1) Merkezde bulunan özürlü bireyler ve bunların aileleri ve yakınları ile sosyal hizmetin yöntem ve tekniklerini kullanarak mesleki çalışmalar yapmak,

2) Yapılan çalışmaları kaydetmek,

3) Personelin hizmet içi eğitimlerine yönelik programların hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak.

4) Müracaatçı grubunun birbirlerini ve kendileriyle ilgili toplum kaynaklarını tanımalarını ve yararlanmalarını sağlamak.

f) Psikolog: 

1) Merkezde bulunan ve müracaat eden özürlü bireylerin psikolojik tanısına yönelik olarak çeşitli gözlem ve görüşme tekniklerini kullanarak ölçme değerlendirmelerini yapmak, duygusal, davranışsal sorunlarına yönelik ölçme ve değerlendirmelerini yaparak çözümüne yönelik programlar hazırlamak, uygulamak, uygulanmasını takip etmek,

2) Özürlü bireylerin ailelerine, gerekli görülürse yakınlarına yönelik psikolojik yardım ve destek programları, bireysel ve/veya grup terapileri uygulamak,

3) Özürlü bireylerin ruh sağlığının korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alarak bu konuda gerekli çalışmalarını diğer mesleki personel ile işbirliği içinde yapmak,

4) Personelin hizmet içi eğitimlerine yönelik programların hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak,

5) Yapılan çalışmaları kaydetmek.

g) Bakıcı personel

1) Sorumlu bulunduğu gruptaki özürlü bireylerin öz bakım ile ilgili (tuvalet eğitimi, yeme içme, banyo, el yüz temizliği, giyinme soyunma vb.) günlük, haftalık, aylık ihtiyaçlarını karşılamak ve/veya yardım etmek ve/veya takip etmek,

2) Sorumlu olduğu grubun bakım, temizlik ve düzeninin sağlanmasına yardımcı olmak.

h) Diğer personel

Aşçı, hizmetli, güvenlik görevlisi, büro görevlisi gibi personel sorumlu müdürün verdiği görevleri yapar.

Stajyer öğrenci uygulaması
Madde 27- Üniversitelerin psikoloji, fizyoterapi, sosyal hizmetler, tıp alanlarında lisans veya lisans üstü öğrenim gören öğrencilerin merkezde staj yapabilmeleri için, bölümlerinden/okullarından alınan staj yapacakları alanı ve süreyi belirten bir yazı ile merkeze başvurmaları istenir. Stajyer öğrencilerin mesleki personel ile birlikte gözlem ve uygulama yapmalarına izin verilir. Stajyer öğrenciler tek başına uygulama yapamazlar, merkezde meslek elemanlarının yerine istihdam edilemezler. Kabul edilen stajyerlerin listesi il müdürlüğüne bildirilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM
Merkezde Sunulacak Bakım Hizmetleri

Bakım hizmetleri
Madde 28.- Bakım hizmetleri, özürlünün bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini, temel sağlık hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.

Merkezler bu bakım hizmetlerini, bakıma muhtaç özürlünün özelliklerini dikkate alarak sunar. Buna göre;

a) Kişisel bakım hizmetleri: Özürlünün temel öz bakım ihtiyaçlarının karşılanması ve özürlünün öz bakım ihtiyaçlarını bağımsız bir şekilde yapabilmesine yönelik hizmetleri,

b) Temel sağlık hizmetleri: Bakım hizmetlerinin sunumu sürecinde, özürlülük durumunun beraberinde getirdiği bir çok sağlık sorununa yönelik koruyucu, önleyici ve acil müdahale sağlık hizmetlerinin sunumuna yönelik hizmetleri,

c) Psiko-sosyal destek hizmetleri: Bakıma muhtaç özürlünün; terk edilme, ümitsizlik, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılması, depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesi için kişisel ve grup çalışması gibi mesleki çalışmaların yapılmasına ve sosyal, kültürel, sportif, sanatsal etkinlikler gerçekleştirilmesine yönelik hizmetleri,

İçerir.  

Bakım hizmetlerinin uygulanması
Madde 29- Merkezde bakım hizmetlerinin uygulanması ile ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir:

a) Merkezde verilen bakım hizmetleri sorumlu müdürün sorumluluğundadır,

b) Merkezler, 28’inci maddede belirlenen genel çerçeveyi esas alarak, merkezin ve özürlü bireylerin özelliklerine göre bakım hizmetlerini geliştirerek uygularlar,

c) Merkezde, bakıma muhtaç özürlünün bakım ihtiyacına göre bireysel bakım planını hazırlayacak değerlendirme kurulu oluşturulur, değerlendirme kurulunda merkezde görevli olan mesleki personel ve hemşire/sağlık memuru bulunur, 

d) Değerlendirme kurulu tarafından bakıma muhtaç özürlülerin bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planı hazırlanır, hazırlanan bireysel bakım planı sorumlu müdürünün onayından sonra uygulanır,

e) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları, Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.

Bakım hizmeti için özürlü gruplarının oluşturulması
Madde 30- Bakım hizmeti için özürlü grupları aşağıdaki hususlara göre oluşturulur:

a) Bakıma muhtaç özürlü bireylerin bakım ihtiyacına, takvim yaşına ve diğer özelliklerine, sunulacak bakım hizmeti ve hedeflerinin birbirine yakınlığına ve fiziksel koşullara göre azami 6-8 özürlüden oluşan gruplar oluşturulur,

b) Bakım hizmeti hedeflerinin farklılaşması veya ihtiyaç duyulması halinde, özürlü bireylerin grupları değiştirilir,

c) Grubun sorumluluğu amacına ve niteliğine uygun mesleki personele verilir,

d) Merkezde çalışan her mesleki personelin en az bir grubunun olmasına özen gösterilir.

BEŞİNCİ KISIM
Fiziksel Koşullar ve Donanım

Merkezin iskan durumu
Madde 31- Merkez özürlüler için tehlike yaratmayacak, ulaşıma elverişli bir yerde kurulmalıdır. Merkez binası özürlüleri rahatsız edecek derecede gürültülü yerlerden veya havayı kirletecek sınai kuruluşlarından uzak, İmar Kanunu hükümlerine göre yapılmış ve kullanma izni almış olmalıdır.

Emniyet ve trafik güvenliği
Madde 32- Merkez binasının bulunduğu yer, özürlülerin geliş-gidişlerinde trafik yönünden uygun ve emniyetli olmalıdır.

Yangından korunma ve ısıtma
Madde 33- Merkezde yangından korunma için yeterli sayıda yangın söndürme cihazı ve malzemesi ile sesli ve ışıklı alarm sistemi bulunmalı, yangın için gerekli önlemler alınmalıdır. Merkezde özürlülerin kullanımına uygun yangın tahliye sistemi bulundurulması zorunludur.

Merkezde ısıtma kaloriferle yapılmalıdır. Ancak, bölgesel farklılıklar göz önüne alınarak kalorifer sisteminin olmadığı yerlerde ısıtma, özürlüye risk oluşturmayacak elektrikli araçlarla veya merkezi ısıtma sistemi ile yapılmalıdır. Isıtmanın elektrikli araçlarla yapılması halinde il elektrik idaresinden elektrik tesisatının uygunluğuna dair belge alınması zorunludur.

Merkezin fiziksel koşulları
Madde 34- Merkezin fiziksel koşulları aşağıdaki özellikleri taşımalıdır:

a) Merkez müstakil ve ahşap olmayan bir binada hizmete açılır,

b) Merkezde özürlünün kullanacağı odalar gün ışığı almalı veya aydınlık olmalıdır,

c) Özürlünün kullanacağı odalarının tabanı sağlığa zarar vermeyecek, kolay temizlenen bir malzeme ile kaplanmalıdır,

d) Merkezde merdiven varsa merdivenlerin genişliği ve yüksekliği iniş ve çıkışlarda kolaylık sağlayacak şekilde olmalı, emniyet korkulukları bulunmalıdır,

e) Tuvaletlerin tabanları ve duvarlarının tamamı yıkanmaya elverişli fayans veya mermer gibi malzemeler ile kaplı olmalıdır, özürlülerin kullanacağı tuvalet ve banyolarda tutamak olmalıdır,

f) Merkezin her bölümü havalandırmaya uygun olmalı, gerektiğinde merkezin havalandırılması için ek önlemler alınmalıdır,

g) Panel radyatörler dışındaki radyatörler, ısıyı engellemeyecek şekilde korunmalıdır,

h) Merkezin her türlü tesisatı ve bölümleri temiz ve düzenli olmalıdır.

i) Merkezin bahçesi yatak odası olarak kullanılacak alanların toplamının en az iki katı büyüklüğünde olmalıdır.

Merkezin bölümleri
Madde 35 - Merkezlerde düzenlenmesi zorunlu olan bölümler aşağıda belirtilmiştir. Bölümlerin fiziki özellikleri ve donanımı için gerekli malzemeler genelge ile belirlenir.

a) Sorumlu müdür odası,

b) Büro,

c) Bekleme odası,

d) Personel odası,

e) Öz bakım eğitimi odası,

f) Grup etkinlikleri odası,

g) Beden eğitimi veya fiziksel etkinlikler salonu,

h) Mutfak ve yemekhane

i) Bahçe,

j) Yatılı hizmet verilen merkezlerde yatak odaları,

 k) Revir

Merkez binasının kullanımı
Madde 36- Merkez binası hiçbir şekilde asli amacı dışında başka bir amaçla kullanılamaz.

ALTINCI KISIM
Merkezin İşleyişine İlişkin Esaslar

Merkezlerin genel çalışma esasları
Madde 37- Merkezlerin genel çalışma esasları aşağıda belirtilmiştir.

a) Yatılı hizmet veren merkezler talep etmeleri ve açılış izin belgelerinde belirtilmesi halinde gündüzlü olarak ta hizmet verebilirler. Bu durumda gündüzlü hizmet için ayrıca sorumlu müdür istenmez. Ancak gündüzlü hizmet için bu Yönetmeliğin 25 nci maddesinin (a) bendinde belirtildiği şekilde personel çalıştırılır.

b) Gündüzlü hizmet veren merkezlerde özürlünün gerektiğinde uyuyabileceği yatak odaları bulunmalıdır. Yatak odalarının üçer kişilik olmasına özen gösterilmelidir. Ancak en fazla 8 özürlü bir odada veya salonda yatırılabilir. Yatak odası olarak kullanılacak oda veya salon her özürlüye en az 3 metrekare yer olacak büyüklükte olmalıdır.

c)   Yatılı hizmet veren merkezlerde özürlü yatak odalarının üçer kişilik olmasına özen gösterilmelidir. Ancak en fazla altı özürlü bir yatak odasında kalabilir. Yatak odaları her özürlüye en az 5 metrekare yer olacak büyüklükte olmalıdır.

d)    Merkezlerin kapasitesi yatak odası olarak kullanılacak alan büyüklüğüne göre tespit edilir.

e)    Bedensel, zihinsel ve ruhsal özürlülerin mümkün olduğunca yaş ve cinsiyetleri de dikkate alınarak farklı merkezlerde bakılmasına özen gösterilir. Ancak aynı merkez bünyesinde birden fazla özür grubuna bakım hizmetinin verilmesi halinde yatak odalarının ve katlarının ayrı olması sağlanır. Ayrıca 13 ve üzeri yaştaki özürlüler için cinsiyetlerine göre ayrı yatak odalarının ve katlarının olması sağlanır.

f)    Merkez aracılığıyla bakıma muhtaç özürlü bireyin ikametgahında bakım hizmeti verilebilir. Bu durumda merkez bünyesinde mesleki personelden oluşan evde bakım hizmet birimi oluşturulur, evde bakım hizmet biriminin hazırlayacağı bireysel bakım planı doğrultusunda bakıcı personel tarafından bakım hizmeti verilir, ayrıca evde bakım hizmet birimi özürlü bireyi ve ailesini her ay düzenli olarak ikametgahında ziyaret ederek bakım hizmetlerinin sunumu takip eder, özürlü bireye ve ailesine rehberlik eder.

g)   Merkezde özürlü bireyin sağlık durumu dikkate alınarak beslenme ihtiyacı karşılanır. Özürlü bireye verilen yemek numuneleri 24 saat süre ile muhafaza edilir. 

Bakıma muhtaç özürlü bireyin müracaatı ve değerlendirilmesi
Madde 38- Bakıma muhtaç özürlü birey veya yasal temsilcisi Yönetmeliğin 39’uncu maddesinin (a) bendinde belirtilen belgeler ile birlikte merkeze müracaat eder. Merkez açılış izin belgesinde belirtilen özür grubuna uygun olan özürlüyü değerlendirme kurulunda değerlendirir. Uygun görmesi halinde kabul eder.

Merkeze özürlü kabulü
Madde 39- Merkeze özürlü kabulü aşağıda belirtilen şekilde yapılır. Buna göre;

a) Merkeze kabul edilecek özürlü için dilekçe, özürlüye ait nüfus cüzdanı örneği, veliye veya vasiye ait ikametgah belgesi, özürlü için sağlık kurulu raporu ve 2 adet fotoğraf  istenir,

b) Merkezde, özürlü ve ailesi hakkında ayrıntılı ilk görüşme formu düzenlenir,

c) Özürlünün bakım ihtiyacı merkez değerlendirme kurulunda değerlendirilir ve bireysel bakım planı oluşturulur,

d) Merkeze kabul edilen her özürlü için bir dosya açılır, belgeleri saklanır.

Merkezden özürlünün ayrılması
Madde 40- Merkezden özürlünün ayrılması aşağıdaki durumlarda gerçekleşir;

a) Ailenin veya reşit ve aynı zamanda mümeyyiz olan özürlünün istemde bulunması,

b) Bakım programının tamamlanması,

c) Özürlü kabulüne esas bilgi ve belgelerde yanlışlık olduğunun tespiti veya merkezin işleyiş ve düzenine aykırı hareket edilmesi halinde

Özürlünün ilişiği kesilir.

Merkezin çalışma gün ve saatleri
Madde 41- Gündüzlü hizmet veren merkezler mesai saatleri içinde, yatılı hizmet veren merkezler ise milli ve dini bayramlar ve resmi tatillerde dahil olmak üzere haftanın yedi günü 24 saat çalışır.

Merkezin tatil edilmesi
Madde 42- Merkez, bulunduğu yörenin iklim koşulları ve tadilat nedeniyle bir yıl içinde en çok bir ay tatil edilebilir, ancak tatil süresince özürlü bireylerin mağdur olmaması için bakımı hususunda gerekli önlemler alınır.

Ücret tespiti
Madde 43- Merkezlerde sunulacak hizmetler karşılığında ücret alınmasına veya alınmamasına ilişkin esaslar resmi kurum veya kuruluş tarafından belirlenir.

Ücret tahsili
Madde 44- Merkezde bakım ücreti alınması halinde, ücret bakım hizmetlerin sunulmasını müteakiben aylık olarak alınır. Ücretin tahsiline ilişkin olarak belge düzenlenir.

Merkezde bulunması gereken defter ve dosyalar
Madde 45- Merkezde aşağıdaki defter ve dosyaların bulundurulması zorunludur:

a) Gelen evrak kayıt defteri,

b) Giden evrak kayıt defteri,

c) Zimmet defteri,

d) Özürlülere ait kütük defteri,

e) Denetleme defteri,

f) Her özürlü için, içinde ilk kabul belgeleri ile özürlünün bireysel bakım planlarının ve diğer tutanak ve çizelge gibi belgelerin bulunduğu dosya,

g) Özürlülerin devam çizelgeleri ve personelin çalışma programını gösteren çizelgelerin bulunduğu özürlü ve personel takip dosyaları,

h) Personelin özlük ve sağlık dosyaları.

Merkez, hizmet verilmeye başlanmasından itibaren tutulan kayıtları ve özürlülere ait dosyaları muhafaza etmek zorundadır. Merkezin yazışmalarında antetli kağıt ve kaşe kullanılması zorunludur.

İl müdürlüklerine gönderilecek belgeler
Madde 46- Her ayın ikinci haftasında özürlü listesinin, personel listesinin ve merkezde özürlü bireylere yemek veriliyorsa, aylık yemek listesinin birer örneği il müdürlüğüne gönderilir. Uyarılara rağmen istenilen bilgi ve belgeleri göndermeyen merkeze, bu Yönetmeliğin 50 ve 51’inci maddelerindeki hükümler uygulanır.

Sivil savunma planı
Madde 47- Açılış izin belgesinin düzenlenmesinden sonra iki ay içinde merkezin yangın, sabotaj ve depremde uygulanacak sivil savunma planı merkez tarafından hazırlanarak Merkezin kolay görülebilen iç mekanına asılır.

Genel Müdürlüğe gönderilecek belgeler
Madde 48- Merkezde çalışan personel sayısı ve niteliği ile merkeze devam eden özürlüler hakkındaki bilgiler Genel Müdürlükçe tespit edilecek şekilde il müdürlüğü tarafından istenilen sürede Genel Müdürlüğe gönderilir.

YEDİNCİ BÖLÜM
Teftiş ve Denetim 

Teftiş ve denetim
Madde 49- Merkezin işleyişinde karşılaşılan sorunları, bakım hizmetlerinin sunulmasında aksayan yönleri tespit etmek, çözüm yolları bulmak, sunulan hizmetin kalitesini artırmak ve hizmetlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğunu tespit etmek amacıyla denetim yapılır.

Merkezde özürlülere yönelik hizmetlerin denetimi Genel Müdürlük Teftiş Kurulu ve İl Müdürlüğü tarafından yapılır.

Merkezin denetimleri aşağıdaki esaslara göre yapılır:

a) Merkez il müdürlüklerince yılda en az iki kez denetlenir, denetleme meslek elemanlarından en az iki kişinin oluşturduğu ekip tarafından yapılır, denetleme sonucu tespit edilen hususlar il müdürlüğünce denetleme defterine yazılır, denetleme esnasında defterin yazılmaması durumunda il müdürlüğü tarafından denetleme raporu gönderilir, bu rapor denetleme defterine yapıştırılır,

b) Merkez, Genel Müdürlük müfettişleri tarafından da denetlenir, teftiş sonucu tespit edilen hususlar denetim defterine yazılır,

c) Merkez yetkilileri denetleyicilere denetim esnasında istendiği takdirde her türlü belgeyi sunmak ve göstermekle yükümlüdürler,

d) Denetim sonucu tespit edilen aksaklıklar il müdürlüğünce yazılı olarak merkeze ve bağlı bulundukları resmi kuruma bildirilir, merkez ayrıca bir süre verilmediyse bir ay içinde belirtilen aksaklıkları düzeltmek ve gidermek zorundadır,

e) Verilen süre içerisinde aksaklıklarını gidermeyen merkezin faaliyeti il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının onayı ile kolluk kuvvetlerinin nezaretinde geçici veya sürekli olarak durdurulur.

Merkezin geçici olarak kapatılma nedenleri
Madde 50- Merkezin beş iş günü geçici olarak kapatılması, aşağıda belirtilen hususlardan birisinin tespiti halinde ve uyarıya rağmen verilen süre içinde gerekli düzenleme yapılmadığı veya eksikliğin giderilmediği durumlarda yerine getirilir:

a) Merkezin açılış izin belgesinde yer almayan özür grubu kabul edildiğinde,

b) Personel için çalışma izni alınmadığında,

c) Yetersiz personel çalıştırıldığında,

d) Verilen süre içerisinde belirlenen aksaklıklar giderilmediğinde,

e) İl müdürlüğünce istenen bilgi ve belgeler gönderilmediğinde,

f) Sorumlu müdürün görevden ayrılmasının bildirilmediği ve yeni sorumlu müdür görevlendirilmesi teklif edilmediğinde,

g) Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edildiğinde,

Merkezin geçici kapatılması
Madde 51- Merkezin geçici olarak kapatılması halinde yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir:

Merkezin bu Yönetmeliğin 50’nci maddesi gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının onayı ile kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan merkezler bağlı bulundukları resmi kurum veya kuruluşlara bildirilir.

Geçici kapatma kararı en az üç iş günü öncesi merkeze bildirilerek özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi sağlanır.

Geçici kapatma cezasının bitiminde merkez kendiliğinden açılmış sayılır. Ancak geçici kapatmayı gerektiren fiilin tekrarı veya devamı halinde yine aynı şekilde 50’nci madde hükümleri dahilinde on günden az olmamak üzere geçici olarak kapatılır.

Merkezin kapatılma nedenleri
Madde 52- Uyarılara rağmen tespit edilen hususları gidermeyen ve üçüncü kez geçici kapatma cezası almasına rağmen aynı konularda eksikliği tespit edilen Merkezler kapatılır.

Merkezin kapatılmasında yapılacak işlemler
Madde 53- Merkezin kapatılmasında yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir:

Merkezin bu Yönetmeliğin 52’inci maddesi gereğince kapatılması, il müdürlüğünün teklifi ve valilik makamının onayı ile kolluk kuvvetleri nezaretinde gerçekleştirilir. Kapatılan merkezler, bağlı bulundukları resmi kurum veya kuruluşa bildirilir.

Kapatma kararı en az beş iş günü öncesi merkeze bildirilerek özürlülere ve ailelerine bilgi verilmesi sağlanır.

Merkez açılış izin onayının ve açılış izin belgesinin aslını onbeş günlük süre içinde il müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.

Merkezin kapatıldığı Genel Müdürlüğe bildirilir.

Suç işleyen merkez personeli

Madde 54- Merkeze kabul edilen özürlülere karşı ihmal ve istismarı görülen veya suç işleyen merkez personeli hakkında, Devlet memuru ise 657 sayılı devlet memurları kanununa göre, sözleşmeli personel ise, Türk Ceza Kanunu hükümlerine ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanuna göre işlem yapılır.

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler

Yürürlük
Madde 55- Maliye Bakanlığının ve Sayıştay Başkanlığının görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 56- Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür.