Çoklu Zeka Kuramı
Eğitime yeni bir yaklaşım getiren çoklu zeka kuramı, Howard Gardner tarafından geliştirilmiştir.
Çoklu zeka teorisi, insan zekasının dünyadaki içeriğe (örneğin, çeşitli olgulara, olaylara, seslere veya nesnelere) nasıl tepkide bulunduğunu ve bu içeriği nasıl içselleştirip zihinde yorumladığını açıklamaya çalışır. Dolayısıyla, çoklu zeka teorisi açısından bakıldığında, zeka çok yönlü bir kapasitedir, bir potansiyeldir veya bir yetidir. Ayrıca, zeka bir bireyin genetiksel kalıtımıyla olduğu kadar, bu bireyin ekolojik ve kültürel çevresiyle olan tecrübe ve deneyimlerle şekillenir (Saban, 2002).
ÇOKLU ZEKA ALANLARI
Gardnerin ileri sürdüğü sekiz türdeki zeka alanları şunlardır:
1. Sözel dil zekası: Sözel dil zekası, bir bireyin kendi dilene ait kavramları bir masalcı, bir konuşmacı veya bir politikacı gibi sözlü olarak ya da bir şair, bir yazar gibi yazılı olarak etkin bir biçimde kullanabilmesi kapasitesidir. Bu türdeki zeka, bir insanın kendi dilini gramer yapısına, sözcük dizimine ve vurgusuna ve kavramları da kastettikleri anlamlarına uygun olarak büyük bir ustalıkla kullanmayı gerektirir.
Sözel dil zekası güçlü olan bir öğrencinin bazı özellikleri şunlardır:
1. Diğer öğrencilerden daha iyi yazar.
2. Uzun hikayeler ve fıkralar anlatır.
3. İsimler, yerler ve tarihler hakkında iyi bir hafızaya sahiptir.
4. Başkaları ile yüksek düzeyde sözel iletişime girer.
5. Yaşına uygun kelimeleri doğru bir şekilde telaffuz eder.
6. Yaşına göre iyi bir kelime haznesine sahiptir.
7. Tekerlemeleri, anlamsız ritimleri ve kelime oyunlarını çok sever.
8. Kitap okumayı çok sever.
9. Öğrendiği yeni kelimeleri anlamlarına uygun olarak konuşma veya yazı dilinde kullanır.
10. Dinleyerek öğrenmeyi sever.
Mantıksal-matematiksel zekası güçlü olan bir öğrencinin bazı özellikleri şunlardır:
1. Olayların oluşumu ve işleyişi hakkında çok soru sorar.
2. Sayılarla çalışmayı ve hesaplama yapmayı çok sever.
3. Matematik dersini çok sever.
4. Mantıksal bulmacaları çözmeyi ve satranç veya dama gibi çeşitli stratejik oyunları oynamayı çok sever.
5. Nesneleri kategorilere ayırmayı veya olayları belli bir mantıksal ilişki içinde düzenlemeyi çok sever.
6. Matematiksel hesaplama oyunlarını çok sever.
7. Bilgisayar oyunlarını ilginç bulur.
8. Fen bilgisi dersinde deney yapmayı ve yeni şeyler denemeyi sever.
9. Yaşıtlarına kıyasla soyut düşünebilme ve sebep-sonuç ilişkisi kurabilme kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.
10. Makinelerin nasıl çalıştığına dair çok soru sorar.
Görsel-uzaysal zekası güçlü olan bir öğrencinin bazı özellikleri şunlardır:
1. Renklere karşı çok hassas ve duyarlıdır.
2. Haritaları, çizelgeleri, diyagramları veya tabloları sadece düz metinden oluşan yazılı materyallerle kıyasla daha kolay okur ve anlar.
3. Sanat içerikli etkinlikleri çok sever.
4. Arkadaşlarına oranla daha çok hayal kurar.
5. Yaşına gore yüksek düzeyde beceri gerektiren resimleri çizer.
6. Filmleri, slaytları ve benzeri diğer görsel sunuları izlemeyi sever.
7. Yaşına göre ilginç üç boyutlu yapılar veya modeller oluşturur.
8. Okurken kelimelere oranla resimlerden daha çok öğrenir.
9. Varlıkların görsel imgelerini çok iyi ve net olarak hatırlar.
10. Okuma materyallerine sık sık karalamalar yapar.
4. Müziksel-Ritmik Zeka: Bu zeka alanı, bir bireyin müziksel olarak düşünmesi ve belli bir olayın oluş biçimini, seyrini veya düzenini müziksel olarak algılaması, yorumlaması ve iletişimde bulunması olarak tanımlanabilir.
Müziksel-ritmik zekası güçlü olan bir öğrencinin bazı özellikleri şunlardır:
1. Şarkıların melodilerini çok iyi hatırlar.
2. Güzel şarkı söyleyebilme sesine ve yeteneğine sahiptir.
3. Bir müzik aletini çok iyi çalar ya da çalmayı çok ister.
4. Müzik dersini çok sever.
5. Konuşurken veya hareket ederken elleri ve ayakları ile ritim tutar.
6. Ders çalışırken farkında olmadan masaya vurarak ritim tutar.
7. Çevresindeki seslere karşı aşırı duyarlı ve hassastır.
8. Bir şarkı duyduğunda farkında olmadan ona eşlik eder.
9. Ders çalışırken veya birşey öğrenirken müzik dinlemekten çok hoşlanır.
1. Bir veya birden fazla sportif alanda başarılıdır.
2. Bir yerde uzun sure kaldığında hareket etmeye ve kımıldamaya başlar.
3. Başkalarının jest, mimik ve yüz ifadelerini kolaylıkla taklit eder.
4. Gördüğü her nesneyi dokunarak inceleme ve analiz etme eğilimindedir.
5. El becerisi gerektiren etkinliklerde çok başarılıdır.
6. Kendini veya meramını anlatmada kendine özgü dramatik bir yolu vardır.
7. Çamurla oynamayı, yontmayı veya diğer devinimsel nitelikteki etkinliklere katılmayı sever.
8. Bir şeyi parçalarına ayırmayı ve parçaları tekrar birleştirmeyi çok sever.
9. Bir şeyi en iyi yaparak ve yaşayarak öğrenir.
1. Arkadaşlarıyla ya da akranlarıyla sosyalleşmeyi çok sever.
2. Grup içerisinde doğal bir lider görünümündedir.
3. Problemi olan arkadaşlarına her zaman yardım eder.
4. Dışarıda iken kendi başının çaresine bakabilir.
5. Başkaları ile birlikte ders çalışmayı veya oyun oynamayı çok sever.
6. En az iki veya üç yakın arkadaşı vardır ve onları sık sık arar.
7. Başkaları daima onunla birlikte olmak ister.
8. Başkalarına selam verir, onların hatırlarını sorar ve onları önemser.
9. Empati yeteneği çok iyi gelişmiştir.
10. Bir şeyi başkalarıyla işbirliği yaparak, onlarla paylaşarak ve onlara öğreterek öğrenmeyi sever.
değerlendirmesi, sahip olduğu duyguların, ihtiyaçların veya amaçların farkında olması, kendisini iyi disipline etmesi ve kendisine güvenmesi gibi yetenekler kastedilir.
İçsel zekası güçlü olan bir öğrencinin bazı özellikleri şunlardır:
1. Bağımsız olma eğilimindedir.
2. Kendisinin zayıf ve güçlü yanları hakkında gerçekçi bir görüşe sahiptir.
3. Yalnız başına oynamaya veya ders çalışmaya bırakıldığında daha başarılıdır.
4. Hakkında çok fazla bahsetmediği en az bir ilgisi veya hobisi vardır.
5. Hayattaki amacının ne olduğuna dair iyi bir anlayışa sahiptir.
6. Duygularını, hislerini ve düşüncelerini açık ve net bir şekilde dile getirir.
7. Hayattaki başarılarından ve başarısızlıklarından ders almasını bilir.
8. Kendine güveni yüksektir.
9. Yaptığı işin bilincindedir ve başkalarına pek fazla akıl danışmaz.
10. Kendine saygısı yüksektir.
1. Doğaya, hayvanat bahçelerine veya tarihsel müzelere olan gezileri çok sever.
2. Doğa olaylarına karşı çok hassas ve duyarlıdır.
3. Ekolojik çevreyi, doğayı, bitkileri veya hayvanları içeren konuları işlerken çok meraklanır.
4. Sınıfta hayvan hakları veya çevreyi koruma ile ilgili ateşli konuşmalar yapar.
5. Kuş beslemek, kelebek ve böcek koleksiyonu oluşturmak gibi doğa ile ilgili projelere katılmayı çok sever.
6. Doğayı ve canlıları içeren konularda çok başarılıdır.
7. Toprakla oynamayı ve bitki yetiştirmeyi çok sever.
8. Mevsimlere ve iklim olaylarına karşı çok ilgilidir.
9. Çevre bilinci çok iyi gelişmiştir.
Uzm.psk.Nihal Özcan
[ Üyelere Özel ] 16-10-2007 20:52:53
güzel ama daha çok açık anlatılırsa iyi olcak :)
[ Üyelere Özel ] 05-04-2007 16:27:28
bence yetenekle zeka kavramları karıştırılıyor her yetenekli çoçuğa zeki diyemeyiz madem bçle ülkemizde zeki ve üstün zekalıların sayısı çok demektir.. bu kuram koca bir yalan ama herkes yalana ortak oluyor. böyle bilim adamlarını gözünüzde büyütmayin lütfen
[ Üyelere Özel ] 21-11-2006 00:58:42
ÖZLÜ, KISA AMA DOYURUCU BİLGİLER İÇERİYOR. HAZIRLAYANA TEŞEKKÜRLER
[ Üyelere Özel ] 02-05-2006 19:12:57
konu ile ilgili açıklayıcı bilgiler verilmiş çok iyi